Dönüş macerasının son bölümünü yazmadan önce, akü problemi hakkında bilgi verelim. Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz gibi, teknede elektrik modern hayatın en önemli gereksinimlerinden biri. Pek çok yaşam destek ünitesi elektriğe bağlı çalışıyor. Güvenlik tarafından baktığınızda seyir ışıklarından tutun da tekne telsizine, demir ırgatından navigasyon aletlerine, konfor tarafında buzdolabı, hidrofor ve aydınlatma donanımına, kısacası keyifli bir seyir yapmanın baş unsurlarından biri sağlıklı enerji.
BORAL'da bir tane servis aküsü olduğunu daha önceden de belirtmiştik. Bu boyutta bir tekne için zaten ikinci bir servis aküsü de çok gerekli değil. Bizim servis akümüz 135 AH'lik Mutlu marka bir ağır vasıta aküsüydü. Tekneyi 2010'da satın aldığımızda üzerindeydi. Geçen sene bakım yapmış suyunu ilave etmiş ve bir de ölçtürmüştük. Akünün yaşlandığı belli idi ama bizi idare ediyordu. Sonuçta günlük seyirlerimizde artık akü şarj tutmasa bile, dönüşte değiştirmek kolaydı. Ama uzun yolda ve hele sert hava koşullarında sıkıntı yaratacağı aklımıza gelmemişti.
En son Haziran ayında buşonları açıp su seviyesini kontrol etmiş ve saf su ilave etmiştik. Aslında yeni akü alma fikrimiz vardı, geçen sene motor aküsünü değişmiştik, servis aküsünü değişmek için ise "biraz daha idare etsin sonra yaparız" demekte idik. Ancak bizim aklımıza gelen en kötü durum senaryosu akünün artık şarj tutmaması idi. Aşağıdaki yazımızda anlattığımız gibi, ısınması, asit çıkartması ve belki de yangın çıkartma olasılığı hiç aklımıza gelmemişti. Böylece bunun da dersini almış olduk.
İstanbul'a döner dönmez hemen aküyü değiştirmek gerekiyordu. Zira tekneye elektrik bağlayıp gidemiyorduk, ya yine aküde sıkıntı olursa ve biz teknede yokken yangın falan çıkarsa diye endişeleniyorduk. Bu durumda sağlam ve yeni olan motor aküsü de şarj olamıyordu. İlk iş hemen yeni akü almaktı.
Bu konuda yeterince araştırma yaptığımızdan yine Mutlu Marine Akü almaya karar verdik. 135 Ah'lik eski aküyü 200 Ah'lik yeni Mutlu Marine modeli ile değişecektik. Tıpkı Motor aküsünde yaptığımız gibi.
.jpg)
Yeni servis aküsü
Eski aküyü iade edince yeni aküyü 570 TL'ye Kartal sanayi sitesindeki Mutlu ana dağıtıcısından aldık. Yaklaşık 65 kg ağırlığında ve eski akünün neredeyse 2 katı büyüklüğündeydi. Önceden akü ölçülerini aldığımız için iskele tarafındaki kanepenin altına sığacağını kontrol etmiştik. Ucu ucuna sığıyordu. Yeni aküyü yerine monte ettik. Bu akünün üzerinde resimde de göreceğiniz gibi, buşonlara bağlı bir hortum sistemi var. Çıkacak gaz bu hortum ile toplanıp bir havalandırma kanalı ile atılabiliyor. Bizde böyle bir havalandırma olmadığından sakınca yaratıp yaratmayacağını Mutlu Akü'ye mail atıp sorduk. Gelen cevap oldukça rahatlatıcı idi. Gelen cevabı aşağıda paylaşıyoruz;
Tüm akülerimiz kalsiyum alaşımlı olduğundan tam bakımsız tipte olup bakım gerektirmemektedir. Su miktarına bakmak isterseniz, belirttiğiniz gibi kapakta yer
alan buşonları açarak seviyeyi kontrol edebilirsiniz. Tam bakımsız tanımı EN 50342-1 standardına göre düşük su kayıplı (<1g/Ah) aküleri ifade eder. Kullanım ömrü boyunca su ilavesi gerekmez.
135Ah servis akünüz yerine 200Ah sulu marin akümüzü kullanabilirsiniz. Hortumdan amaç aküde oluşacak gazlanmayı kapalı alanlardan tahliye etmek içindir. Normal
kullanım sırasında çok gazlanma olmaz. Akü çok havasız bir yerde ise hortum çıkışını açık havaya veya en azından iyi havalandırmalı bir alana uzatabilirsiniz. Gazlanma olayı tüm sulu tip kurşun asit akülerde olduğu için marine yerine ağır hizmet kullanmanıza
gerek yoktur.
Akü şarj olurken, özellikle de aşırı şarj durumlarında aküde suyun elektrolizine bağlı olarak oksijen ve hidrojen gazları oluşur. Hidrojen gazı yanıcı olduğu
için kapalı alanlarda yüksek miktarda bulunduğunda tehlike oluşturmaktadır. Herhangi korozyona yol açmaz.
Biz de hortumun ucunu kanepenin altındaki delikten çıkartıp hava sirkülasyonu olan salona verdik. 200 Ah'lik akü ile %48'den fazla kapasite artışı sağlamış olduk. Aslında eski akünün düşük verimle çalıştığını düşünürsek bu artış belki de %100'den fazla idi. Marin aküler daha kalın plakalardan yapılıyor ve %55'e kadar yatmaya karşı sızdırmazlık garantili. Plakalarının daha kalın olduğunu ağırlığından anladık. Zira aynı markanın 225 Ah'lik ağır hizmet tipi aküleri de var. Bunların boyutları marin akü kadar ama ağırlıkları biraz daha az. Bu da kalın plaka kullanıldığını sanırım teyit ediyor. Sızdırmazlık konusunu ise tekne o kadar açı ile yatmadıkça sanırım anlayamayacağız.
İlk testte, 2 gün Yalova marinada elektrik almadan konakladığımızda başarı ile çalıştı ve buzdolabı, hidrofor ve iç aydınlatmayı destekledi. Eski akü ile ilk gecenin sabahında düşük akü gerilimi uyarısı alıyor idik. Şimdilik başarılı bir seçim yaptığımızı düşünüyoruz.
