INVERTÖR MONTAJI VE DİĞER EKİPMAN

Bu yazıyı yazmada geç kaldık. Invertörümüzü Haziran gibi alıp montajını yapmıştık. Ama son zamanlarda bazı forumlarda amatör denizcilerin tekne donanımlardan beklentileri hakkında pek çok görüş yansıtılıyor. Kimi; amatör denizci teknesinde lüks aramaz diyor, kimi değişik donanımları nasıl adapte edeceğinin peşinde. Bizce herkes kendine göre haklı. Böyle düşününce de kimsenin kimseyi eleştirme hakkı yok, herkes dilediğini yapar noktasına geliyoruz. Herkes teknesinde her şeyi isteyebilir, bu imkanlarla sınırlıdır. İmkan derken sadece maliyetler değil, teknenin bir de fiziksel sınırları var; büyüklük (dolayısı ile yer meselesi), kapasiteleri (elektriksel, deposal vb.) tüm ihtiyaçları bunları göze alıp karşılamak lazım. Biz şimdiye kadar en uzun 10 gün teknede marinadan uzak yaşadık. Rotalarımızda gerekli malzemeleri tedarik edecek limanlara uğramak hep vardı. Ama, pek çok dostumuz yazın güneye inip koylarda günlerce kalıyor, dünya turuna çıkan, okyanus aşan nice (imrendiğimiz) denizciler var. Onların yaşamlarını düzgün idame konularında çok tecrübeleri var ancak, teknelerindeki hiçbir donanıma lüks gözü ile baktıklarını sanmıyorum. Olsa olsa “ihtiyaç” derler. Biz BORAL’da karadaki yaşamımızın aynısını hiç aramadık, zaten imkansız, ama imkanımız oldukça “iyi” yaşamayı tercih ettik ve teknemizi ona göre donattık.

Teknede, PC, cep telefonu vb. ekipmanı şarj etmek için küçük bir (150W) invertör vardı. Çakmak adaptörü ile çalışıyordu. Ama biz 1500W’lık bir invertör alıp bunu “sabit” bir düzenekle kablo, priz vs’leri de gayet güzel monte ederek teknedeki 220V elektrik ihtiyacımızı giderdik. İnvertör sayesinde özellikle uzun yolda sürekli motor çalıştığı için üretilen elektriği de değerlendirdik. Su ısıtıcısını (600W) bağlayıp çay-kahve suyunu kaynattık. Buz makinesini kullandık. Ürettiği buzları küçük gelen buzdolabımızın dışında portatif buzlukta kullandık. Tek gözlü bir elektrik ocağı (1000W) bağlayıp basit yemekler yaptık veya yapılmış yemekleri ısıttık. Böylece az LPG harcamış olduk.

Soldaki resimde iskele kanepesinin altında yer alan servis aküsü (sol altta kutup başları görünüyor) ve devre kesicinin monteli hali. Sağdaki resimde kanepe minderi altında kalan devre kesici eğilip bakmadıkça görünmüyor.

Invertör, daha doğrusu elektrikli her şey teknede potansiyel bir yangın başta olmak üzere tehdit. Bunu unutmamak ve güvenliği elden bırakmamak lazım. Seçtiğimiz invertör bize 1000W yetecek olmasına rağmen biraz büyüktü. Amaç, cihazı limitlerine ulaşmadan kullanmak. Cihazın kendi üzerinde sigortası ve kısa devre koruma gibi emniyet düzenekleri var. Ama biz 12V girişine bir tane devre kesici taktık. Invertörü çalıştıracağımız zaman açıp girişlerine 12V gitmesini sağlıyoruz, işimiz bitince de kapatıyoruz. BORAL’ın servis aküsü iskele tarafında. Daha önce de belirtmiştim; 135Ah. Invertörü de aküye yakın koyup mümkün olan en kısa akü bağlantı kabloları ile bağlamalıyız ki kayıp az olsun ve tekne içinde kablo dolaştırmayalım. Dolayısıyla invertörü de iskele tarafındaki oturma grubunun altına monte etmeye karar verdik.

Soldaki resim: iskele kanepesi baş tarafında priz grupları ve buz makinesi. Üst en sağda 220V prizi ve 16A’lik sigortası. Bu prize elektrik mutfak tarafındaki prizeden çekilen kablo ile geliyor. Soldaki priz grubu invertörden gelen priz grubu. Hemen solunda 12V çakmak adaptörü girişi. Sağdaki resim. Kanepe altındaki ambar duvarına monteli invertör. Kırmızı-siyah kalın kablolar aküden gelen 12V kabloları.

Gereken el aletleri; matkap, şarjlı tornavida, mobilyada delik açmak için uygun dekupaj matkap uçları, 12V kalın kesitli kırmızı-siyah kablo, akü pabuçları, 220V çıkışı için priz ve “yapmışken o da olsun” dediğimiz, servis aküsünden direkt çekilen bir 12V çakmak adaptörü prizi montajı. Bu 12V ile navigasyonda kullandığımız netbook’u ve bluetooth GPS modülünü şarj ediyoruz. Akü-invertör giriş bağlantı kablosu olarak araba akü takviye kablosu kullandık. 2x2m’lik yetti de arttı bile. Akü (+) kutup çıkışına invertör bağlantısı öncesi bir devre kesici taktık, onu da kanepenin altına  monte ettik. 12V’luk çakmak adaptörünü, akü kutup başından direkt 2x1,5’luk elektrik kablosu ile aldık ama orda da (+) yolu üzerine cam sigorta ekledik. Böylece montaj tamamlandı.

Teknede kışın ısınırken kullandığımız elektrikli- fanlı ısıtıcı çok gürültü yapıyor diye geçtiğimiz sene küçük bir elektrikli radyatör (1500W) almıştık. Kış seyrinde üşümüş parmaklarımızı, bedenimizi bile nöbetleşe ısıtırız diye düşündük ve radyatörü kamara masasının ön tarafına görünmeyecek şekilde monte ettik. Radyatörü hem sahil besleme hem de invertör çıkışından bağlanabilecek şekilde konumlandırmış olduk. Toplam gücü 750W+750W idi. Sadece bir kademeyi açtığımızda gayet güzel ısıtıyor. Bu da invertörün zorlanmayacağı bir güç.

  

Resimlerde salon masası altına monte 7 dilim 1500W’lık kalorifer görünüyor. Masa tarafından gizleniyor ve girişte ilk bakışta belli olmuyor. Buz makinesine göre (sol resimde altta bir bölümü görünüyor) kaloriferin durduğu yer.

Önemli noktalar; Kullandığınız enerjiyi yerine koyamıyorsanız çok dikkatli kullanacaksınız. Motor çalışmazken veya sahil besleme yoksa öyle su ısıtmak gibi yüksek enerji gerektiren işler yapmayacaksınız. Biz alargada sadece buz makinesini (95W), o da sürekli değil ihtiyaç oldukça çalıştırıyoruz. Gözünüz, kulağınız ve özellikle burnunuz hep açık olacak. Duman, anormal ses (kısa devreden ötürü patlama veya ark çıtırtısı vs), yanık kokusu aldığınızda hemen müdahale edip devre kesiciyi kapatacaksınız. En önemlisi de yangın tüpünüz hazır olacak. Düzgün ve dikkatli kullanırsanız denizde de hem konfor sağlıyorsunuz hem de boşuna LPG harcamadan zaten üretilen bir temiz enerji ile ihtiyacınızı karşılıyorsunuz. Tekneyi terk ederken tüm fişleri çekmeyi, sigortaları indirmeyi, invertörü kapatmayı aman unutmayın !!!